روش تحلیل محتوا در رساله دکتری

روش تحلیل محتوا در فصل چهارم رساله دکتری

تحلیل محتوا یکی از روش های مهم پژوهش است که در سال های اخیر بیشتر مورد توجه دانشجویان و اساتید مقطع دکتری در مسیر نوشتن رساله دکتری قرار گرفته است.  کرلینجر به نقل از (هریسون، ۲۰۱۶) تعریف جامعی از این روش ارائه می دهد: «تحلیل محتوا روش مطالعه و تجزیه و تحلیل ارتباط ها به شیوه نظام دار، عینی و کمی برای اندازه گیری متغیرهاست». (سرمد و همکاران، ۱۳۹۳). در این روش به جای مشاهده مستقیم رفتار افراد یا درخواست از آنان برای پاسخ دادن به مقیاس ها یا مصاحبه با آنان، پژوهشگر ارتباط هایی را که افراد ایجاد کرده اند را انتخاب و سوال هایش را در آنها جستجو می کند. «در تحلیل محتوا، پژوهشگر پیام های تولیدشده را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد و به دنبال یافتن پاسخی برای پرسش های تحقیق خود است.

روش تحلیل محتوا برای دانشمندان علوم اجتماعی و انسانی فرصت های گوناگونی را جهت استفاده منظم از فراگیرترین شکل مدارک مربوط به امور انسانی – یعنی محتوای ارتباطات – فراهم می آورد» (کلوس کریپندورف، ۱۳۹۴).

تحلیل محتوا برای استنباط جنبه های فرهنگی پیام و تغییرات فرهنگی نیز به کار می رود و به محقق کمک می کند تا لایه های پنهان و زیرین پدیده های مرتبط با موضوع پژوهش را به دست آورده، به اهداف پژوهش نزدیک شود (طالقانی، ۱۳۹۱).