ایمپکت فکتور چیست؟

ایمپکت فکتور (Impact Factor) یک شاخص کمی است که برای ارزیابی کیفیت و تأثیر علمی یک مجله علمی استفاده می‌شود. این شاخص توسط مؤسسه Clarivate Analytics (قبلاً Thomson Reuters) و از طریق پایگاه داده Journal Citation Reports (JCR) محاسبه می‌شود.

تعریف ایمپکت فکتور

ایمپکت فکتور به طور کلی نشان‌دهنده تعداد استنادهایی است که در یک سال مشخص به مقالات منتشرشده در آن مجله در دو سال گذشته انجام شده است.

فرمول محاسبه ایمپکت فکتور

ایمپکت فکتور یک مجله در سال X به صورت زیر محاسبه می‌شود:

فرمول ایمپکت فکتور:
ایمپکت فکتور برابر است با:
(تعداد استنادها به مقالات دو سال قبل) تقسیم بر (تعداد مقالات منتشرشده در دو سال قبل)

مثال ساده‌شده:
فرض کنید در سال 2025، به مقالات یک مجله که در سال‌های 2023 و 2024 منتشر شده‌اند، 500 بار استناد شده باشد. همچنین در این دو سال، مجله 100 مقاله منتشر کرده است.
در این حالت، ایمپکت فکتور به این صورت محاسبه می‌شود:
500 تقسیم بر 100 برابر است با 5.

نکات کلیدی درباره ایمپکت فکتور

ارزیابی تأثیر علمی: ایمپکت فکتور نشان می‌دهد که مقالات یک مجله به طور متوسط چقدر در جامعه علمی مورد استفاده و استناد قرار گرفته‌اند.
شاخص مقایسه‌ای: مجلات در رشته‌های مختلف علمی ایمپکت فکتورهای متفاوتی دارند. برای مثال، مجلات حوزه پزشکی معمولاً ایمپکت فکتور بالاتری نسبت به حوزه علوم انسانی دارند.
اهمیت نسبی: ایمپکت فکتور بالا لزوماً نشان‌دهنده کیفیت بالای همه مقالات یک مجله نیست، بلکه فقط میانگین استنادها را نشان می‌دهد.
انتشار در مجلات با ایمپکت فکتور بالا: ارسال مقاله به مجلاتی با ایمپکت فکتور بالا اعتبار علمی شما را افزایش می‌دهد، اما پذیرش مقاله در این مجلات معمولاً دشوارتر است.

معایب ایمپکت فکتور

عدم توجه به کیفیت مقاله: یک مقاله ممکن است استناد زیادی دریافت کند، اما استنادها به دلایل منفی یا انتقادی باشد.
تفاوت رشته‌ها: رشته‌هایی که به سرعت پیشرفت می‌کنند (مانند بیوتکنولوژی) معمولاً ایمپکت فکتور بالاتری دارند، در حالی که رشته‌های کم‌سرعت‌تر (مانند تاریخ) ایمپکت فکتور کمتری دارند.
تمرکز بر استنادها: بر شاخص‌های دیگر مانند نوآوری، آموزش یا کاربرد عملی تأثیر کمی دارد.

منابع برای مشاهده ایمپکت فکتور

Journal Citation Reports (JCR): اصلی‌ترین منبع برای مشاهده ایمپکت فکتور مجلات.
وبسایت رسمی مجلات: معمولاً ایمپکت فکتور را در صفحه اصلی خود ذکر می‌کنند.
Google Scholar Metrics: به عنوان یک ابزار جایگزین، می‌توانید شاخص H5 را بررسی کنید که شباهت‌هایی با ایمپکت فکتور دارد.

ایمپکت فاکتور چند خوبه

اینکه ایمپکت فاکتور (Impact Factor) “خوب” محسوب شود، بستگی به رشته‌ی علمی و زمینه‌ی تخصصی مجله دارد، زیرا ایمپکت فاکتور در حوزه‌های مختلف به شدت متفاوت است. در اینجا معیارهای کلی برای تشخیص یک ایمپکت فاکتور خوب را بیان می‌کنم:

1. رشته علمی و میانگین ایمپکت فاکتور

علوم پزشکی و زیستی: مجلات این حوزه معمولاً ایمپکت فاکتورهای بالایی دارند. به طور کلی، ایمپکت فاکتور بالای 10 بسیار خوب و ایمپکت فاکتور بالای 20 استثنایی محسوب می‌شود.
مثال: The Lancet (حدود 80) یا Nature Medicine (بیش از 30).
مهندسی و علوم فنی: در این حوزه، ایمپکت فاکتور بالای 3 تا 5 قابل توجه است.
مثال: IEEE journals (بین 5 تا 15).
علوم انسانی و اجتماعی: این حوزه‌ها معمولاً ایمپکت فاکتورهای پایین‌تری دارند. ایمپکت فاکتور بالای 1.5 در این زمینه‌ها خوب و بالای 3 عالی است.
مثال: Sociology Journals (بین 1 تا 4).

2. ایمپکت فاکتور نسبی

برای بررسی خوب بودن ایمپکت فاکتور، بهتر است مجله را با سایر مجلات همان رشته مقایسه کنید:

از ابزارهایی مثل Journal Citation Reports (JCR) استفاده کنید.
چهاربخش‌بندی مجلات (Quartiles):
- مجلات با رتبه Q1 در میان 25 درصد برتر رشته قرار دارند و معمولاً ایمپکت فاکتورهای خوبی دارند.
- رتبه Q2 نیز مجلات با کیفیت مناسبی را شامل می‌شود.

3. مجله با ایمپکت فاکتور بالا همیشه بهترین نیست

تمرکز بر کیفیت مقاله‌ها: ممکن است برخی مجلات در حوزه‌های تخصصی خاص، با وجود ایمپکت فاکتور پایین، از اعتبار علمی بالایی برخوردار باشند.
مشخصه‌های دیگر: فاکتورهای دیگری مانند شاخص H-index، زمان داوری، و کیفیت مقالات چاپ‌شده نیز مهم‌اند.

نتیجه‌گیری

به طور کلی:

علوم پایه و پزشکی: ایمپکت فاکتور بالای 10 عالی است.
مهندسی و فنی: ایمپکت فاکتور بالای 5 خوب است.
علوم انسانی: ایمپکت فاکتور بالای 2 یا 3 عالی است.

🚁 بازدید کننده گرامی 👑، ما در وب سایت اپلای ابرود در تلاشیم به روزترین آموزش ها را برای شما فراهم کنیم 👌. اما برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مطلب فوق میتوانید از روش های زیر با ما در ارتباط باشید، ما همیشه در دسترسیم 😍.

ارتباط از طریق تلگرام – ApplyAbroadA@